Bez pożegnania. Dzieje Związku Krakowian w Izraelu
36,00 zł
Lili Haber (ur. 1947 r. w Krakowie) – izraelska działaczka społeczno-kulturalna, przewodnicząca Związku Krakowian w Izraelu, wydawca miesięcznika w języku polskim „Nowiny Krakowskie”, działaczka na rzecz dialogu polsko-izraelskiego.
Łukasz Tomasz Sroka (ur. w 1979) – profesor nauk humanistycznych w zakresie historii, przewodniczący Rady Dyscypliny Historia Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. W latach 2016–2019 dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki ówczesnego Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz profesor wizytujący Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki. Liczne staże i pobyty zagraniczne m.in.: Universität Wien, Levinsky College of Education w Tel Awiwie. Członek m.in.: Komisji Historii i Kultury Żydów Polskiej Akademii Umiejętności, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich, Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. W latach 2020-2023 członek Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk. Od 2022 roku przewodniczący Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Krakowie, działającego w ramach Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.
Specjalizuje się w badaniach dotyczących historii i kultury Żydów w XIX i XX w., stosunków polsko-żydowskich, historii współczesnego Izraela, stosunków polsko-izraelskich, historii Galicji (zwłaszcza Lwowa i Krakowa), historii elit, wolnomularstwa i idei, a także źródłoznawstwa. Autor ponad stu prac naukowych w tym m.in. książek: Tel Awiw. Nowoczesne miasto starożytnego narodu, Przedmowa Rona Chuldaj, burmistrz Tel Awiwu, 2022; Człowiek sukcesu w państwie sukcesów. Biografia Marcela Goldmana, krakowianina w Tel Awiwie, Przedmowa Aleksander B. Skotnicki, Posłowie Leopold „Poldek” Wasserman, Kraków 2019 – książka ukazała się również w wersji anglojęzycznej: A Man of Success in the Land of Success. The Biography of Marcel Goldman, a Kracovian in Tel Aviv, Boston 2022; In the Light of Vienna. Jews in Lviv – between Tradition and Modernisation (1867–1914), Berlin-Bern-Bruxelles-New York-Oxford-Warszawa-Wien 2018; współautor: Polskie korzenie Izraela. Wprowadzenie do tematu. Wybór źródeł, Kraków-Budapeszt 2015, [wspólnie z Mateuszem Sroką], wydanie drugie, zmienione i poszerzone: Kraków-Budapeszt-Syrakuzy 2021; Demokracja izraelska, z Przedmową Szewacha Weissa, [wspólnie z: Krzysztof Chaczko, Artur Skorek], Warszawa 2018.
Z recenzji: Znaczenie tej wyjątkowej książki polega na tym, że zawiera kompleksową analizę działalności Związku Krakowian w Izraelu. W historię tej organizacji wpisali się ludzie, którzy w ciągu ostatnich niespełna stu lat opuścili swe rodzinne miasto Kraków i zamieszkali najpierw w Ziemi Izraela, a później w niepodległym już Izraelu. Związek powstał w 1925 roku, wraz z pierwszymi falami pionierów docierających z Krakowa do Izraela i istnieje do dnia dzisiejszego. Po Holokauście w Izraelu działała bardzo duża liczba „Landmanschaftes”, które nawiązywały do tradycji miast i regionów w Polsce, także w jej dawnych granicach. W książce wydanej w 1961 roku przez Związek Imigrantów Polskich w Izraelu widnieje ponad sto tego typu organizacji, z których większość opublikowała książki „Jizkor” zawierające świadectwa społeczności żydowskiej, która była tam przed wojną. Tylko kilka z tych organizacji działa do tej pory. To fenomen – ponad siedemdziesiąt lat po powstaniu Izraela Związek Krakowian wciąż jest tutaj bardzo aktywny. Obecnie należy do niego drugie i trzecie pokolenie potomków ocalałych z Holokaustu i wszyscy wspólnie pracują nad pamięcią i pielęgnowaniem kwitnącego życia społeczności żydowskiej w Krakowie przed II wojną światową.
Prof. Nitza Davidovitch
W historii członków Związku fascynującą jest nieustanna obecność wspomnień i emocji związanych z Krakowem, zarówno w pierwszym pokoleniu – tych, którzy z Krakowa wyemigrowali, jak i w drugim oraz trzecim pokoleniu – ich dzieci i wnuków. Dla polskiego czytelnika zaskoczeniem może być przenoszenie na grunt izraelski pewnych tradycji, historii oraz upamiętnienia tego, co wiązało się z Krakowem, a szerzej – Polską. Publikacja Bez pożegnania. Związek Krakowian w Izraelu może stanowić także pierwszy krok do odkrywania dziedzictwa polskiego i polskich Żydów w Izraelu, przywoływane materiały, książki, prasa i dokumenty z pewnością staną się bardzo użyteczną wskazówką. Patrząc na zaangażowanie Związku Krakowian w Izraelu we wsparcie badań naukowych i inicjatyw upamiętniających historię nie ma wątpliwości, że prace nad kolejnymi lukami w historii będą sukcesywnie postępować w najbliższych latach.
Dr Edyta Gawron
