Powstanie w getcie warszawskim było jednym z najważniejszych i jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń II wojny światowej. O wydarzeniu tym powstało już wiele książek, napisano setki artykułów, zrealizowano kilka pasjonujących filmów. Niemniej jednak monografia Mosze Arensa – jednego z najwybitniejszych izraelskich polityków drugiej połowy XX wieku – zasługuje na szczególną uwagę. Jest to książka o dwóch zbrojnych żydowskich organizacjach: Żydowskiej Organizacji Bojowej, powszechnie znanej, docenianej i wysławianej, oraz nieco zapomnianym Żydowskim Związku Wojskowym. Jest to opowieść o bohaterskich przywódcach obu ugrupowań, Mordechaju Anielewiczu i Pawle Frenklu, o ideologicznych kontrowersjach uniemożliwiających zjednoczenie nawet w tych tragicznych chwilach, wreszcie o kilkudniowej bitwie na Placu Muranowskim, jednym z kulminacyjnych momentów w całym powstaniu, oraz historia polskiej i żydowskiej flagi, które przez cztery dni unosiły się nad jednym z dachów walczącego getta.
Profesor Mosze Arens nie jest zawodowym historykiem. Książka jego diametralnie różni się od innych historycznych prac o getcie warszawskim. Czyta ją się z zapartym tchem, niczym powieść sensacyjną. Jej publikacja w Izraelu w 2009 roku doprowadziła do wielu kontrowersji i sporów.
Michał Sobelman
