Wydana w tym tomie korespondencja odzwierciedla ważne doświadczenia pokoleniowe polskich Żydów w kontekście historii społecznej, politycznej i gospodarczej pierwszej połowy XX w. Imponująca kolekcja listów wymienianych między Lolą Taube i jej mężem oraz ich krewnymi, przyjaciółmi i współpracownikami, obejmująca dwie dramatyczne dekady od 1926 do 1950 r., stanowi unikalne archiwum dokumentów osobistych. Pozwala nam śledzić bliskie związki łączące członków zamożnej, wielojęzycznej rodziny żydowskiej w Europie Środkowo-Wschodniej i codzienne intymne życie środowiska ukształtowanego przez procesy modernizacji, akulturacji i polonizacji.
Ten unikatowy zbiór korespondencji opowiada o losach zasobnej i wpływowej rodziny, należącej do wciąż niedostatecznie zbadanej części polskiego żydostwa – wykształconych przedsiębiorców i przedstawicieli wolnych zawodów w Galicji.
Publikowane listy rzucają światło na rodzinne i zawodowe doświadczenia Żydów mieszkających w Krakowie, Tarnowie, Toruniu, Lwowie i Radłowie, a więc głównie poza Warszawą, na temat której poświęcono wciąż dużą część badań historii społeczno-gospodarczej i kultury Żydów w okresie międzywojennym i w czasie Zagłady.
W listach, które dotarły do krewnych, nie nastąpiło złamanie konwencji komunikacyjnej, nie ma wśród nich „ostatniego listu”, pisanego w poczuciu nieuniknionej śmierci, epistolarnego pożegnania z najbliższymi. Nie wiemy, czy Irena i jej najbliżsi napisali takie listy i czy próbowali je wysłać.
W czasie wojny Lola otrzymywała także korespondencję od krewnych i przyjaciół, którym udało się wyjechać z Polski przed wojną lub w jej trakcie. Ich listy odzwierciedlają nie tylko wyzwania, przed którymi stanęli jako uchodźcy i imigranci w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Australii, na Kubie, w Mandatowej Palestynie, ale także ujawniają sposób, w jaki odczuwali rosnące zaniepokojenie, a następnie paraliżujący strach o los bliskich w Europie.
Fragmenty ze Wstępu Natalii Aleksiun
